مرور زمان و اسناد وجه حامل

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 امتیاز 4.77 (تعداد رای 11)

فصل چهارم - مرور زمان

ماده 318 - دعاوی راجعه برات و فته طلب و چك كه طرف تجار یا برای امور تجارتی صادر شده پس انقضای پنج سال تاریخ صدور‌ اعتراضنامه و یا آخرین تعقیب قضایی محاكم مسموع نخواهد بود مگر اینكه ظرف این مدت رسماً اقرار دین شده باشد كه این صورت مبدأ‌مرور زمان تاریخ اقرار محسوب است. درصورت عدم اعتراض مدت مرور زمان تاریخ انقضاء مهلت اعتراض شروع می‌شود.

‌تبصره - مفاد این ماده مورد بروات و چك و فته‌طلبهایی كه قبل تاریخ اجرای قانون تجارت مصوب 25 دلو 1303 و 12 فروردین و 12 خرداد1304 صادر شده است قابل اجرا نبوده و این اسناد حیث مرور زمان تابع مقررات مربوط مرور زمان راجع اموال منقول است.

ماده 319 - اگر وجه برات یا فته‌طلب یا چك را نتوان واسطه حصول مرور زمان پنج سال مطالبه كرد دارنده برات یا فته‌طلب یا چك می‌تواند تا‌حصول مرور زمان اموال منقوله وجه آن را كسی كه ضرر او استفاده بلاجهت كرده است مطالبه نماید.

‌تبصره - حكم فوق موردی نیز جاری است كه برات یا فته‌طلب یا چك یكی شرایط اساسی مقرر این قانون را فاقد باشد.

‌باب پنجم - اسناد وجه حامل

ماده 320 - دارنده هر سند وجه حامل مالك و برای مطالبه وجه آن محق محسوب می‌شود مگر صورت ثبوت خلاف. معذلك اگر مقامات‌صلاحیتدار قضایی یا پلیس تأدیه وجه آن سند را منع كند تأدیه وجه حامل مدیون را نسبت شخص ثالثی كه ممكن است سند متعلق او باشد‌بری نخواهد كرد.

ماده 321 - جز موردی كه حكم بطلان سند صادر شده مدیون سند وجه حامل مكلف تأدیه نیست مگر مقابل اخذ سند.

ماده 322 - صورت گم شدن سند وجه حامل كه دارای ورقه‌های كوپن یا دارای ضمیمه برای تجدید اوراق كوپن باشد و همچنین صورت‌گم شدن سند وجه حامل كه خود سند دارنده آن حق می‌دهد ربح یا منفعتی را مرتباً دریافت كند برای اصدار حكم بطلان مطابق ذیل عمل خواهد‌شد.

ماده 323 - مدعی باید محكمه محل اقامت مدیون معلوم نماید سند تصرف او بوده و فعلاً گم شده است. ‌اگر مدعی فقط اوراق كوپن یا ضمیمه مربوط سند خود را گم كرده باشد ابراز خود سند كافی است.

ماده 324 - اگر محكمه ادعای مدعی را بنا بر اوضاع و احوال قابل اعتماد دانست باید وسیله اعلان جراید دارنده مجهول سند اخطار كند -‌هر گاه تاریخ انتشار اولین اعلان تا سه سال سند را ابراز ننمود حكم بطلان آن صادر خواهد شد - محكمه می‌تواند لدی‌الاقتضاء مدتی بیش سه‌سال تعیین كند.

ماده 325 - تقاضای مدعی محكمه می‌تواند مدیون قدغن كند كه وجه سند را كسی نپردازد مگر پس گرفتن ضامن یا تأمینی كه محكمه‌تصویب نماید.

ماده 326 - مورد گم شدن اوراق كوپن نسبت كوپنهایی كه ضمن جریان دعوی لازم‌التأدیه می‌شود ترتیب مقرر مواد 332 و 333 عمل‌خواهد شد.

ماده 327 - اخطار مذكور ماده 324 باید سه دفعه مجله رسمی منتشر شود محكمه می‌تواند علاوه اعلان جراید دیگر را نیز مقرر دارد.

ماده 328 - اگر پس اعلان فوق سند مفقود ابراز شود محكمه مدعی مهلت متناسبی داده و اخطار خواهد كرد كه هر گاه تا انقضای مهلت دعوی‌خود را تعقیب و دلائل خود را اظهار نكند محكوم شده و سند ابرازكننده آن مسترد خواهد گردید.

ماده 329 - اگر ظرف مدتی كه مطابق ماده 324 مقرر و اعلان شده سند ابراز نگردد محكمه حكم بطلان آن را صادر خواهد نمود.

ماده 330 - ابطال سند فوراً وسیله درج مجله رسمی و هر وسیله دیگری كه محكمه مقتضی بداند اطلاع عموم خواهد رسید.

ماده 331 - پس صدور حكم ابطال مدعی حق دارد تقاضا كند خرج او سند جدید یا لدی‌الاقتضاء اوراق كوپن تازه او بدهند. اگر سند حال‌شده باشد مدعی حق تقاضای تأدیه خواهد داشت.

ماده 332 - هر گاه سند گم شده اسناد مذكور ماده (322) نباشد ترتیب ذیل رفتار خواهد شد: ‌محكمه صورتی كه ادعای مدعی سبق تصرف و گم كردن سند را قابل اعتماد دید حكم می‌دهد مدیون وجه سند را فوراً صورتی كه حال باشد و‌پس انقضاء اجل - صورت مؤجل بودن - صندوق عدلیه بسپارد.

ماده 333 - اگر قبل انقضای مدت مرور زمانی كه وجه سند مفقود پس آن مدت قابل مطالبه نیست سند ابراز شده مطابق ماده 328 رفتار و الا‌وجهی كه صندوق عدلیه امانت گذاشته شده مدعی داده می‌شود.

ماده 334 - مقررات این باب شامل اسكناس نیست.